Ανοίγει υπό όρους το θέμα της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Σκοπίων και Αλβανίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση, μετά το «πράσινο φως» που έδωσε αργά το βράδυ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, παρακάμπτοντας τις αντιδράσεις Γαλλίας, Ολλανδίας και Δανίας, που είχαν ζητήσει την αναβολή της λήψης απόφασης.
Οι προϋποθέσεις αφορούν την διάθεση των δύο χωρών μέχρι τον Ιούνιο του 2019 να πραγματοποιήσουν πρόοδο στους τομείς της διαφθοράς, της Δικαιοσύνης και του Κράτους Δικαίου. Αν αυτό συμβεί, τότε οι πρώτες συζητήσεις με τις δύο χώρες θα ξεκινήσουν στα τέλη του 2019.
Αυτή η προσπάθεια σύγκλισης απηχεί τη γενικότερη διάθεση της Ευρωπαϊκής Ενωσης να εντάξει στους κόλπους της τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων, με το Κόσοβο, τη Σερβία, τη Βοσνία Ερζεγοβίνη και το Μαυροβούνιο να παίρνουν σειρά.
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, το Συμβούλιο εκφράζει στα συμπεράσματα την ικανοποίησή του για την υπογραφή της συμφωνίας με την Ελλάδα, η οποία, όπως λέει, «ολοκληρώνει τις μακρόχρονες συζητήσεις» και δηλώνει πως αναμένει την επικύρωση και την εφαρμογή της εν λόγω συμφωνίας».
Υπενθυμίζεται πως κομβικό ρόλο για την απόφαση αυτή έπαιξε και η υποστηρικτική στάση του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, που στάθηκε στο πλευρό των δύο χωρών, απέναντι σε Γαλλία, Ολλανδία και Δανία, τονίζοντας ότι «για γεωστρατηγικούς και γεωπολιτικούς λόγους η σημερινή κατάσταση απαιτεί τη βοήθεια στις δύο χώρες της περιοχής και όχι την αναβολή». Εδωσε δε, ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της συμφωνίας των Πρεσπών για το ονοματολογικό των Σκοπίων.
Κείμενο συμπερασμάτων-«κόλαφος» για Τουρκία: Απομακρύνεται από την ΕΕ
Παράλληλα, το κείμενο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στο οποίο κατέληξαν οι υπουργοί Εξωτερικών, είναι «κόλαφος» για την Τουρκία και σε αυτό γίνεται αναφορά στους δύο Ελληνες στρατιωτικούς, καθώς και στις έκνομες ενέργειες της Αγκυρας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Ιδιαίτερη ανησυχία εκφράζεται για τη συνεχιζόμενη και βαθιά ανησυχητική διολίσθηση του κράτους δικαίου και θεμελιωδών δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων η ελευθερία της έκφρασης. Η επιδείνωση της ανεξαρτησίας και λειτουργίας της Δικαιοσύνης δεν μπορεί να γίνει ανεκτή, σημειώνεται, όπως και οι συνεχιζόμενοι περιορισμοί, κρατήσεις, φυλακίσεις και άλλα μέτρα με στόχο δημοσιογράφους, ακαδημαϊκούς, πολιτικούς, υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και χρήστες των social media.
Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει τις σοβαρές ανησυχίες γι’ αυτές τις αρνητικές εξελίξεις, όπως και για τη συνεχιζόμενη κράτηση πολιτών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, Αγγελου Μητρετώδη και Δημήτρη Κούκλατζη.
«Η Τουρκία πρέπει επειγόντως και αποτελεσματικά να αντιμετωπίσει αυτά και πολλά άλλα σοβαρά θέματα που επισημαίνονται στην έκθεση της Κομισιόν», τονίζει το κείμενο των συμπερασμάτων και τονίζει ότι η πρόσφατη αναθεώρηση του Συντάγματος θέτει σε κίνδυνο τον διαχωρισμό των εξουσιών.
Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι εξακολουθεί να περιμένει από την Τουρκία να δεσμευθεί απόλυτα στις σχέσεις καλής γειτονίας, τις διεθνείς συμφωνίες και τους ειρηνικούς διακανονισμούς συμφωνιών. Επίσης, παραπέμποντας σε παλαιότερες αποφάσεις, καταδικάζει απερίφραστα τις «συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο».
Η ΕΕ καλεί την Τουρκία να αποφύγει απειλές και ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας, να εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Κύπρο και να σεβαστεί την κυριαρχία όλων των μελών της ΕΕ, σε θάλασσα, αέρα και έδαφος, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος για έρευνα και εκμετάλλευση φυσικών πόρων. Επιπλέον, καλεί την Αγκυρα να συμβάλλει, για να υπάρξει μια ολοκληρωμένη λύση στο Κυπριακό.
«Η Τουρκία απομακρύνεται περαιτέρω από την ΕΕ. Γι’ αυτό έχουν ουσιαστικά “παγώσει” οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις και δεν μπορεί να εξεταστεί το άνοιγμα ή κλείσιμο νέων κεφαλαίων, ούτε μπορεί να γίνει περαιτέρω εργασία για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας», καταλήγει το κείμενο των συμπερασμάτων.
